Gültepe Mh. Mustafa Kemal Paşa Blv. Park Apartmanı No:24/A, 38140 Melikgazi/Kayseri
Kanal tedavisi; hasarlı, enfeksiyon kapmış diş özünün (pulpa) çıkarılıp dişin dezenfekte edilerek tekrar dolgu ile kapatılmasına denir. Aşırı şiddetli ağrı ile kendini gösteren, sadece dişin üstb kısmında değil; derinde de iltihap oluştuğunda uygulanan bir yöntemdir kanal tedavisi. Bu şiddetli ağrının sebebi aşırı çürüme, kırık ya da dişin bir travma sonucu zarar görmesi olabilir. Çürüğün derinleşmesi ya da dişteki travmanın dişin alt kısımlarındaki canlı dokulara ilerlemesi sonucunda kanal dediğimiz kökün içerisindeki pulpa (diş özü) ve sinirlerin olduğu bir bölüm vardır ve burada enfeksiyon oluşur. Kanal tedavisinin amacı; pulpa odasının (içeride damar ve sinirler var) içini temizlemek, diş kökünün ucunu tıkayıp üstünü iyice kapatarak diş içine zararlı mikroorganizmaların girişini engelleyip mevcut dişi kurtarmaktır.
Diş çürüğü, travma veya çatlaklar diş sinirlerinin ölmesine neden olabilir. Bu durumda dişiniz genellikle kanal tedavisi ile kurtarılabilir . Şiddetli ağrı, şişlik, sıcağa veya soğuğa karşı hassasiyet veya koyulaşan bir diş, bir kanal probleminin var olduğunun işaretleridir. Kanal tedavisinin amacı diş ağrısını ortadan kaldırmaktır.Kanal Tedavisi kısaca dişin temizlenmesini ve ağrıya neden olan enfeksiyonun giderilmesini içeren diş ağrısı tedavisidir.
Diş çürüğü, travma veya çatlaklar dişlerin sinirlerinin ölmesine neden olabilir. Bu meydana geldiğinde dişiniz genellikle kanal tedavisi ile kurtarılabilir . Şiddetli ağrı, şişlik, sıcağa veya soğuğa duyarlılık veya koyulaşan diş, bir kanal sorunu olduğunun işaretleridir. Kanal tedavisinin amacı diş ağrısını gidermektir.
Kök Kanal Tedavisi kısaca dişin temizlenmesini ve ağrıya neden olan enfeksiyonun giderilmesini içeren diş ağrısı tedavisidir. Temizlenen diş daha sonra bir çözelti ile muamele edilerek ve dolgular yerleştirilerek daha fazla enfeksiyondan korunur. Parladent Özel Ağız ve Diş Sağlığı Polikinliği, Kayseri’de hijyenik koşullarda sağlıklı bir şekilde kök kanal tedavisi hizmeti sunmaktadır.
Kök kanalı, aslında dişin içinde bulunan damar ve sinirlerin geçtiği bir alandır. Çürük dişte, ağızda yaşayan bakteriler veya yediğimiz besin maddelerinden gelen bakteriler yavaş yavaş bu boşluğa taşınır. Oradan "kanal" vasıtasıyla sinirlere, dokulara ve dişin tabanına geçerler. Sinirleri etkileyen bakteri miktarı tolerans seviyenizin üzerine çıktığında dişiniz ağrımaya başlar. Bu, bir kök kanal prosedürüne ihtiyaç duyduğunuz zamandır.
Bir kök kanalı prosedürü sırasında diş hekimi , enfekte olmuş kan damarlarını, dokuları ve sinirleri dişten çıkarır, kontaminasyondan kurtulmak için oyuğu sulayacak ve ardından dişin pulpasını dolduracaktır. Diş daha sonra üzerine bir porselen kuron takılabilecek şekilde şekillendirilebilir. Sonuç olarak diş güçlendirilir ve doğal görünür.
Her ağrıyan diş kanal tedavisi yapılacağı anlamına gelmez. Yüzeysel çürüklerde de ağrı, kanama görülebilir. Bir dişe kanal tedavisi yapılabilmesi için bazı durumların net şekilde yaşanıyor olması gerekir. Bunlar ise şöyledir:
Bir kişi aşağıdaki sistemin hastalıklardan birine sahipse kanal tedavisi için uygun değildir.
Kanal tedavisi birçok kişi için dolgu işlemine kıyasla ‘daha zor’ olarak tanımlansa da uzman bir hekim eşliğinde kolaylıkla atlatılabilecek bir tedavi yöntemidir. Özellikle gittiğiniz hekimin kanal tedavisi uzmanı olması ya da kanal tedavisi konusunda tecrübeli bir diş hekimi olması sizi daha da rahatlatacaktır. Öncelikle hekim dişinizin üst kısmındaki çürükleri tamamen temizler. Devamında pulpa odasına (sinir ve damarların olduğu bağ dokusu) ulaşır. Bu esnada hem dişiniz hem de çeneniz iyi bir şekilde uyuşturulduğu için hekimin adım adım dişinizde derinleşiyor olması size acı vermez. Pulpa odası çok ince iğnelerin sokulup çıkarılmasıyla temizlenip boşaltılır. Ara ara röntgen filmi çekilerek pulpa odasının tamamen boşalıp boşalmadığı kontrol edilir. Bu bölgenin içi iyice yıkanır, temizlenir ve dezenfekte edilir. Dişte fistül ağzının (kronikleşen iltihabın) geçmesi için dişin içi tamamen ilaçla doldurulup kapatılır. Buna ‘geçici dolgu’ denir. Dişteki enfeksiyon hikayesinin durumuna göre geçici dolgu 1,2 ile 3 hafta arasında dişte kalır. İkinci randevüye röntgen çekilerek başlanır. Eğer fistül tamamen iyileşti ise, dişten geçici dolgu malzemesi çıkarılır ve kalıcı dolgu yapılarak diş sağlıklı bir görünüme getirilir.
İlk olarak, diş hekimi size lokal anestezi verecektir bu, çürük dişin yakınında bir enjeksiyon anlamına gelir. Bu küçük iğne dışında prosedür boyunca çok fazla ağrı hissetmeyeceksiniz. Daha sonra, dişin "pulpası" olarak adlandırılan şeyi ortaya çıkarmak için enfekte olmuş dişin üst kısmını delmeye devam eder. Pulpa, dişinizi çene kemiğinize bağlayan bir grup doku, sinir, arter ve damardır. Bu, bakterilerin yediği ve hasar verdiği ve diş ağrısına neden olan kısımdır.
Günümüzde diş hekimi, pulpanın enfekte olan kısmını tamamen çıkarmak için döner aletler ve kanal eğeleri kullanıyor. Ayrıca dişinizden kemiğinize uzanan küçük yolları veya "kanalları" da temizleyecektir. Ardından, kalan mikropları öldürmek ve daha fazla mikrobiyal enfeksiyonu önlemek için ilacı boşluğa püskürtür / yerleştirir. Son olarak, temizlenen alan geçici olarak yumuşak bir malzeme ile doldurulur.
Daha sonraki seanslarda dişin temizlenen boş alanları uygun dolgu materyalleri ile doldurulur ve ardından tedavi edilen dişin üzerine kalıcı bir kron da yapılabilir. Bu kuron diş hekiminizin ve sizin tercihinize göre porselen veya zirkonyum kaplama olabilir.
Kanal tedavisi esnasında dişiniz ve çeneniz çok iyi derecede anestezik iğneyle uyuşturulur. Kanal tedavisinin tüm aşamalarında herhangi bir ağrı, acı hissetmezsiniz. Ağız ve çenedeki uyuşukluk azalmaya başladıkça ağrınız olabilir. Bu da yine yapılan işlem sebebiyle gayet normaldir. Ağrı eşiğiniz ne kadar düşük olursa olsun; işlem sonrası hissedeceğiniz ağrı, ağrı kesiciyle regüle olabilecek düzeydedir. Diş hekiminizin size vereceği ilaçları aksatmadan kullanmanız ilk 3 günü konforlu geçirmenizi sağlar. Kanal tedavili dişin üzerine basmak da yine iyileşme sürecinizde sizin canınızı acıtabilir. Özellikle ilk 3 gün kanal tedavili dişle bir şeyler yemek, üzerine bası uygulamak doğru değildir.
Kanal tedavisi ne kadar sürer başlıklı konumuz soru cevap bölümüne taşınmıştır.
Evet, kanal tedavisi sonrasında ağrı yaşanabilir. Çünkü; pulpa odasında ciddi bir operasyon yapılmıştır ve damar-sinir paketi oradan uzaklaştırılmıştır. Dişteki anestezi etkisinin bitmesiyle birlikte; mikro düzeyde bir yara durumu dişte bulunduğu için ağrı hissedilmesi, üzerine basıldığında dişin acıması doğaldır. İlk gün uyuşukluk geçmeden ağrı kesici alınması hastanın konforu için oldukça iyidir. Kanal tedavisini takiben ilk 3-4 gün sabah akşam ağrı kesici kullanılarak süreç daha konforlu geçirilebilir. Genellikle 1 haftada hastanın tüm şikayetleri biter.
Kanal tedavisi sonrasında diş üzerine basamama normaldir. Çünkü; pulpa odasında ciddi bir operasyon yapılmıştır ve damar-sinir paketi oradan tamamen temizlenmiştir. Dişteki anestezinin etkisinin bitmesiyle birlikte; mikro düzeyde bir yara içeride olduğu için ağrı hissedilmesi, dişin üzerine basılamaması doğaldır. Fakat; 3 ya da 4 hafta geçmesine rağmen hasta kanal tedavili dişe bası uyguladığında canı acıyorsa diş hekimine tekrar gitmelidir. ‘İyileşir’ diyerek beklemek böyle bir durumda doğru değildir.
Kanal tedavilerinin çok büyük bir kısmı başarıyla sonuçlanır. Fakat yüzde 20 gibi bir rakam başarısız tedavileri bize gösterir. Kanal tedavili bir dişin apse olması bir şeylerin yolunda gitmediğinin önemli habercisidir. Apse kanal tedavisinden kısa bir süre sonra görülebildiği gibi, uzun yıllar sonra da ortaya çıkabilir.
Kanal tedavisinden sonra uygulanan dolgunun yerinden oynaması, ayrışması gibi durumlar sebebiyle oluşan boşluktan zararlı mikroorganizmalar diş köküne doğru ilerler ve dişte apse oluşturur. Bazen de diş ya da pulpa odasının içinin iyi temizlenmemesi sebebiyle bakteri tekrar oluşur ve dişte derinlere doğru bakteriler ilerler, zamanla da enfeksiyona (apse) sebep olur. Apse durumu söz konusu olduğunda ise hemen diş hekiminize gitmelisiniz.
Ramazan ayında dişinizle ilgili rahatsızlığınız artabilir ve diş tedavisi için doktorunuza başvurmanız gerekebilir. Oruçlusunuz ve ‘Uygulanacak kanal tedavisi orucu bozar mı?” diye merak ediyorsunuz. Son yıllara kadar Diyanet İşleri Başkanlığı: ‘Vücuttan çıkan her şey abdesti; vücuda giren her şey de orucu bozar’ şeklinde fetva veriyordu. Yakın zamanda ise bu konudaki görüşünü değiştirdi. Din İşleri Yüksek Kurulu’nun konu hakkındaki güncel açıklaması ise şöyle: ‘Sırf diş tedavisi sebebi ile oruç bozulmaz. Dişe enjekte edilen anestezik maddeler ve ilaçlar beslenme amacıyla olmadığı için orucu bozmaz. Tedavi esnasında ağız çalkalanırken ya da başka bir sebeple boğazdan su, kan ve ilacın kaçması ise orucu bozar ve kaza yapılmasını gerektirir.’ Diş tedavisi esnasında genelde heyecan/korku yaşıyorsanız; oruçluyken bu durum kan şekerinizin düşmesine sebep olabilir. Ya da gece sahura kalkamadıysanız diş tedavisi yine sizin için yeterince kolay olmayabilir. Özellikle kanal tedavisi esnasında yapılan uyuşturucu ilaçların etkisi azaldığında yapılan operasyona bağlı olarak ağrılarınız olabilir. Oruçlu olduğunuzda ağrı kesici alamazsınız. Bu da sizin daha yoğun bir ağrıyla günü geçirmenize sebep olur.
Kanal tedavisi yapan hekimin bu alanda uzman, dikkatli ve başarılı biri olması çok önemlidir. Çünkü kanal tedavilerinin adından çeşitli problemler ortaya çıkabilir ve bu durum sizin sağlık konforunuzu oldukça kötü etkileyebilir.
Kanal tedavisi hasarlı, enfeksiyon kapmış diş özünün (pulpa) çıkarılıp dişin dezenfekte edilerek tekrar özel diş dolgu maddesi ile kapatılması işlemine deniyor. Bu uygulama bir nevi dişin ‘mumyalanması’ olarak da anılıyor. Dişi çekilmekten kurtaran bu işlem sonrasında hastalar, kısa süreli ya da uzun vadede bazı rahatsızlıklar yaşayabiliyor. Bu durum işlerin yolunda gitmediğinin bize ilk sinyalleriymiş gibi gelebiliyor. Kimi hastalar ‘geçer’ diyerek semptomları önemsemezken kimi için de çok ağrılı bir sürecin başlaması anlamına da gelebiliyor. Yalnız hastaların tedavi sonrası iyileşmenin bir parçası olan ağrı-acı hali ile başarısız bir kanal tedavisi belirtilerini birbirinden ayırması gerekiyor. Bu yazımız da tam da bu konuya açıklık getiriyor…
Kanal tedavisi esnasında pulpa odasının (içeride damar ve sinirler var) içi temizleniyor. Diş kökünün ucu tıkanıyor, üstü iyice kapatılarak diş içine zararlı mikroorganizmaların girişi engelleniyor. Tüm bu işlemler esnasında hastanın ağzını açmaktan kaynaklı kas ağrıları oluşabiliyor. Bunun dışında diş içindeki sinir ve damarlar alınırken o bölgede ciddi bir yara oluşuyor. Dişin tedaviden önceki ilk hali ne kadar kötüyse, tedaviden sonraki yara ne kadar büyükse iyileşme de o kadar geç gerçekleşebiliyor. Kanal tedavisi sonrasında 1 haftalık sürede batma tarzı ağrılar olabiliyor. Sinirler alınsa da dişin çevresinde diş eti ve kemiğinde; dişi çevreleyen lifler bulunuyor. Yapılan müdahalelerden de onlar olumsuz etkileniyor. Bu liflerin iyileşmesiyle birlikte dişteki ağrılar da yavaş yavaş yok oluyor. Zaten kanal tedavisi sonrasında hekiminiz güçlü bir ağrı kesici ve antibiyotik reçetenize yazıyor. Ağrı kesiciyi ilk gün 3 kez, ağrınız geçene kadar diğer günlerde günde 2 kez aldığınızda herhangi bir sorun yaşamadan süreci atlatıyorsunuz.
Yani; kanal tedavisi sonrası 1 hafta rahatsızlık, hassasiyet, üzerine basınca acı hissi gibi durumlar kanal tedavisinin iyi yapılıp yapılmadığı hakkında bize bilgi vermiyor. İyileşme sürecinin tamamen bitmesiyle birlikte yaşadığınız problemler varsa dikkatle üzerine gitmek gerekiyor. Çünkü sağlıklı, tüm prosedürlerin yerine getirildiği bir kanal tedavisi sonrasında diş 30-40 yıl bile herhangi bir sorun yaşanmadan kullanılabiliyor. Öyleyse; artık başarısız kanal tedavisi belirtilerini konuşabiliriz…
Diş hekimleri için en komplike işlemlerin başında geliyor kanal tedavisi. Çünkü hekimlerin görmeden çalıştıkları tek yer kanallar. Bu sebeple de zor bir alan olduğu biliniyor. Röntgenlerle kontrol edilerek ilerleniyor. Ancak bazen kök kanal anatomisi hekimin kök ucuna kadar ulaşmasına izin vermeyebiliyor. Çok ciddi kanal eğriliği olan kişiler bu kategoriye giriyor. Mesela ‘s’ ya da ‘j’ şeklindeki kanallar diş hekimlerini oldukça zorluyor. Bu tarz durumlarda kanal aletleri o eğriliklerde takılıp kalabiliyor. Tedavinin buna göre planlanması, ekstra esnek kanal aletlerinin kullanılması gerekiyor. Tam bir temizlenme yapılamadığı için zamanla buralarda tekrar tahribatlar oluşabiliyor. Bazen de röntgende göründüğünden daha fazla kanal çıkabiliyor dişte ve yeterince müdahale edilemiyor. Her iki durumda da dişte kök ucuna kadar gidilemediği için oluşan mikroorganizmalar enfeksiyona sebep oluyor. Enfeksiyon demek; iyileşme sürecindeki ağrıdan daha şiddetli bir ağrı, şişlik, diş etinde kızarıklık, üzerine basamama, diş kökünde şişlik gibi rahatsızlıkların yaşanmasına sebep olabiliyor. Kanal tedavisindeki başarı oranı yüzde 95 olarak gösteriliyor. Yüzde 5’lik dilime giren ve en sık yaşanan problem olarak da bu iki ekstra durum gösteriliyor.
Kanal tedavisi yapılan dişler sıcak ve soğuktan normalde etkilenmez. Eğer sıcak ve soğuk yiyecekler tükettiğinizde herhangi bir rahatsızlığınız oluyorsa; yine kanal tedavili dişinizle ilgili bir problemin varlığını düşünebilirsiniz. Şu an ciddi bir sorun yaşamıyor olsanız da zamanla rahatsızlıklarınızın artacağını bilmelisiniz. Çünkü eksik yapılmış kanal dolguları, yeni oluşan çürükler, dolgulardaki kırıklar, fark edilememiş ekstra kanallar sebebiyle ağız ortamından kök kanallarına ve çene kemiğine mikrop sızıntısı zamanla olabiliyor. Zararlı mikroorganizmalar süreç içinde çoğalarak enfeksiyona sebep oluyor. Böyle bir durumda doktorunuz önce enfeksiyonun iyileşmesi için ilaç veriyor. Devamında tekrar bir kanal tedavisi yapılabilir ya da dişiniz çekilmek durumunda kalabilir.
Kanal tedavisi görmüş dişte zamanla renk değişiminin yaşanmış olması da orada işlerin pek de yolunda gitmeme olasılığını yine bize gösteriyor.
Kanallı dişin üzerine basamama durumunu yaşayan oldukça fazla kişi var. Yalnız her dişin üzerine basama durumu da kanal tedavisi sonrası dişte bir şeylerin yolunda gitmediğini bize göstermiyor. Çünkü burada kanal tedavisi öncesindeki dişin durumu büyük rol oynuyor. Mesela; çok fazla çürümemiş, çürüğün sadece sinire kadar geldiği kanal tedavilerinde üzerine basamama durumu 1 haftada azalarak yok olurken; kötü durumdaki, uzun süredir kişinin ağrı/acı yaşadığı dişlerde diş üzerine basamama hali biraz daha uzun sürebiliyor. Hatta bu 1 aya kadar da uzayabiliyor. 30 günden sonra hala dişinizin üzerine basamıyorsanız hekiminize başvurmanız gerekiyor.
Kanal tedavisi sonrasında önce ‘geçici dolgu’ yapılıyor. Hekimin verdiği süre doluyor, hasta herhangi bir sorun yaşamıyorsa tekrar röntgen çekilerek son kontroller sağlanıyor. Her şey yolunda ise, bu kez ‘kalıcı dolgu’ ya geçiliyor. Fakat bazı kişiler geçici dolguyu doktorun bilgisi/onayı dışında çok uzun süre kullanıyor. Bu esnada zararlı mikroorganizmalar tekrar dişin içine girip ilerleyebiliyor. Bu da hastanın tekrar şişlik, ağrı, üzerine basamama, diş etinde kızarıklık, sızı gibi şikayetlerin ortaya çıkmasına sebep oluyor. Bu nedenle geçici dolgu ile doldurulmuş dişi uzun süre kullanmak; kanal tedavisi öncesi tabloya geri dönüşe sebep olabiliyor.
Bazen de hasta küçükken travma yaşamış olabiliyor. Bu sebeple de dişin kök ucu orijinal gelişimini gösteremeyebiliyor, bir yerlerde sekteye uğrayarak açık (kök ucu) kalabiliyor. Kanal tedavisi esnasında kullanılan dolgu maddeleri, solüsyonlar (yıkama esnasında) kök ucu dışına taşabiliyor. Bu da kısa süreli bazen de uzun süreli şişlik, kızarıklık gibi reaksiyonlara, enfeksiyona sebep olabiliyor. Bu tarz bir rahatsızlık durumunda hekiminizle görüşüp mevcut sürecinizi anlatmanız gerekiyor. Öncelikle ilaç tedavisi uygulanarak dişin durumu gözlemleniyor.
Tüm sıraladığımız sebep ve sonuçlar neticesinde kanal tedaviniz yenilenebilir. Halk arasında doğru bilinen yanlışlardan biri de ‘Kanal tedavili dişte sorun varsa çekilmesi gerekir’ bilgisidir. Kanal tedavisi tekrar yapılabilen bir tedavi şeklidir. Sadece bu kez başarı oranı yüzde 95’den yüzde 75-80’e iner. Bazen de enfeksiyon ve ağrılar ilaçla iyileştirilip herhangi bir ekstra müdahaleye gerek kalmayabilir. Fakat buna karar verecek her zaman tedavi sürecinizi üstlenen, takip eden hekiminizdir.
Kanal tedavisiyle ilgili ağrı şikayetleri, iyileşme süreci, yaşanılan genel problemler, ödem durumu kişiden kişiye her zaman değişiklik gösterir. Hatta iki dişi yan yana kanal tedavisi gören hastanın, bir dişinde sorun varken diğerinde olmayabilir. Bu sebeple her kanal tedavisi ilk andan son anına kadar tamamen ‘kişiye özel’ bir durumdur. Arkadaşınızın, aileden birinin kanal tedavili dişiyle ilgili yaşadığı problemler ve çözüm yollarını doktorunuza danışmadan uygulamanız oldukça yanlış ve tehlikelidir.
Kanal tedavisi fiyatları dişe ve diş çürüklerinin ciddiyetine göre değişmektedir. Dişin yeri, diş kliniğindeki seans sayısı ve kanal tedavisini gerçekleştirmek için kullanılan teknoloji de önemli faktörlerdir. Lazer destekli kanal tedavileri size daha pahalıya mal olur ama daha fazla konfor sağlar. Prestijli bir diş kliniğinde ve deneyimli endodontistlerde yapıldığında kanal tedavisinin sonuçları kalıcı kabul edilir.
Kanal tedavisi hakkında Aralık ayına kadar geçerli minimum fiyat aralığını Türk Diş Hekimleri Birliği belirliyor. Hekiminizin tanınmış olması, muayenehanenin bulunduğu konum, uygulama şekli, kullanılan malzemeler, kaç kanalda çalışıldığı, yaşadığınız şehre göre kanal tedavisi fiyatı farklılık gösterir. Bu sebeple net bir fiyat vermek mümkün değildir. Kanal tedavisi ücretini kesin şekilde öğrenmek istiyorsanız; öncesinde doktorunuza muayene olmanız gerekir. Hekiminiz kanal tedavinizin seyrine göre size ücret bilgisi ve ödeme kolaylığı sağlayacaktır.
Yazan: Uzm. Dt. İbrahim MACİT
Etiketler: kayseri kanal tedavisi, kanal tedavisi kayseri, kanal tedavisi
